ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΚΟΙΤΙΔΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

του Βασιλείου Σ. Δημητρούλη

Ο ισχυρισμός που συχνά αποτελεί έναυσμα ποικίλων συζητήσεων διαλογισμών και αποφάσεων στην κοινωνία μας είναι αυτός που προσπαθεί να οριοθετήσει την αξία της Μοναστικής Μετεωρίτικης Πολιτείας στον χρόνο, συνδυάζοντας αφενός μεν τον ανεκτίμητο Θρησκευτικό της ρόλο και αφετέρου την αξία της πολιτισμικής – πολιτιστικής κληρονομιάς που η Μοναστική αυτή Πολιτεία έχει αναλάβει να μεταφέρει και να μεταβιβάζει στις Ελληνικές γενιές.

Και είναι ενδεχομένως ο συνδυασμός των παραπάνω εννοιών αυτός που συχνά δημιουργεί τον προβληματισμό όχι για το αν θα πρέπει να αποδοθούν οι δύο παραπάνω βαρυσήμαντοι ρόλοι στις Ιερές Μονές της Μετεωρίτικης Πολιτείας, αλλά για το ποιος ρόλος είναι εκείνος που υπερισχύει του άλλου ή για το ποιος συνδυασμός αντέχει, μπορεί και πρέπει να αντέχει στον χρόνο.

Λογιζόμενοι την άρρηκτη σύνδεση της πολιτισμικής ανάπτυξης με την Ορθοδοξία στο πέρασμα των αιώνων η απάντηση στην προαναφερόμενη απορία είναι ιδιαίτερα απλή.

Οι βιβλιοθήκες των Μοναστηριών το μαρτυρούν πως η συγκρότηση μιας Μετεωρίτικης Ακαδημίας ήταν εκείνη που συνετέλεσε στο να διασώζονται σήμερα χίλιοι τριακόσιοι χειρόγραφοι κώδικες και χιλιάδες πολύτιμων εντύπων και ιστορικών εγγράφων, βυζαντινών και νεοτέρων μιας ανεξάντλητης πηγής πληροφοριών τόσο για την εκκλησιαστική όσο και για την εθνική μας ιστορία.

Το ξεφύλλισμα των κειμένων των ερευνητών Καθηγητών και Ακαδημαϊκών Νίκου Βέη και Δημήτριου Σοφιανού όπως και άλλων αποτελούν μια επιβεβαίωση των παραπάνω.

Αποτελούν ωστόσο και το έναυσμα για να γίνει κατανοητό πως η μελέτη του κειμηλιακού αυτού θησαυρού που υπάρχει καταχωρημένος και φυλαγμένος στις Μονές της Μετεωρίτικης Πολιτείας αποτελεί ένα αποδεικτικό υλικό που βοηθά στην καλύτερη κατανόηση της Ελληνικής μας υπόστασης ως έθνους.

Χρέος μας και καθήκον η διαφύλαξή τους, όχι μόνον από πλευράς των Μοναχών, αλλά και από πλευράς του καθενός από εμάς στα πλαίσια του ρόλου μας στην κοινωνία, είναι η πρώτη σκέψη όλων μας.

Και αυτό όχι μόνον γιατί κατά την Unesco τα Μετέωρα αποτελούν σημαντικό παράδειγμα ανταλλαγής ανθρώπινων αξιών, γεγονός το οποίο οφείλεται στις χιλιάδες των ανθρώπων, που επισκέπτονται με σεβασμό τον Ιερό αυτόν Χώρο από όλον τον κόσμο και θαυμάζουν τη μοναδική μοναστηριακή αρχιτεκτονική, εικονογραφία και κειμήλια, αλλά και τον αξιόλογο μνημειακό χαρακτήρα του αρχαιολογικού χώρου και του φυσικού τοπίου.

Αυτό γιατί η διαφύλαξη του κειμηλιακού πλούτου και της πολιτισμικής κληρονομιάς αποτελεί τις βάσεις μας ως έθνος για να είναι εφικτή η αντοχή μας σε οποιαδήποτε προσπάθεια αλλοτρίωσης επιχειρηθεί, σε οποιαδήποτε προσπάθεια απομάκρυνσής μας από την Παράδοση, τις αξίες της αλλά και όποιον συνεκτικό δεσμό έχει απομείνει ώστε να μπορεί υπό την σκέπη της Ρωμιοσύνης να προκαλέσει την σύνδεση όλων μας σε ποικίλους τομείς.

Η αξιοποίηση της Ελληνικής κληρονομιάς σε συνδυασμό με την διαφύλαξή της αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί το προπύργιο της ένωσης των Ελλήνων σε όποιες δυσκολίες στο πέρασμα των χρόνων. Εξάλλου, διαφυλάσσοντας τα ιστορικά μνημεία, διαφυλάσσοντας Χώρους Ιερούς, συντελούμε άμεσα και έμμεσα στην μεταλαμπάδευση των γνήσιων αξιών του Ελληνικού Πνεύματος από γενιά σε γενιά.