Δημήτριος Σοφιανός, Η Σκήτη της Δούπιανης στα Μετέωρα

Μία μικρή αναφορά στον Ναό της Θεοτόκου της Δούπιανης που πανηγυρίζει σήμερα...

Σκήτη Δούπιανης

Γύρω στα τέλη του ΙΑ΄ ή στις αρχές του ΙΒ΄ αι­ώ­να είχε συγκροτηθεί στα Μετέωρα υποτυπώδης μικρή ασκητική πολιτεία, η Σκήτη της Δούπιανης η των Σταγών, με κέντρο λατρείας, το ναό της Θεοτόκου, που αποτελούσε το «Κυριακό» της σκήτης˙ «εις κεφαλήν της σκήτεως Σταγών προετετίμητο, ως πρωτάτον ων», κατά το λεγόμενο «Σύγγραμμα Ιστορικόν» η «Χρονικόν των Μετεώρων». Στο ναό αυτό, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα, λίγο πιο κάτω από το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, συγκεντρώνονταν από τα «προσευχάδια» και τις «κέλλες» τους οι αυστηροί και απόκοσμοι ερημίτες των μετεωρίτικων βράχων κάθε Κυριακή, για να τελέσουν από κοινού την επίσημη και καθιερωμένη λατρεία στο Θεό.

Ο επικεφαλής της Σκήτης των Σταγών έφερε, κατά τα αγιορειτικά πρότυπα, τον τίτλο του «πρώτου» και καθηγουμένου της σκήτης. Ας σημειωθεί ότι «ουδείς όνομα ηγουμένου εκέκτητο ούτε εις το Μετέωρον ούτε εις άλλην μονήν˙ ότι δηλονότι, παρεκτός του πρώτου της σκήτεως του εν Δουπιάνη, ουδείς άλλος ηγούμενος ωνομάζετο εν ταις μετεώροις μοναίς απάσαις˙ ούτω γαρ η συνήθεια επεκράτει, ότι ο πρώτος της σκήτεως είχε και το της ηγουμενείας όνομα».

Επιβλητική και ηγετική μορφή, με μεγάλη δράση και ακτινοβολία είναι ο «πρώτος» της Σκήτης των Σταγών και καθηγούμενος της μονής της Θεοτόκου της Δούπιανης η Δουπιάνου Νείλος, γνωστός από κείμενα, έγγραφα και επιγραφές της εποχής. Είναι ο ιδρυτής και κτίτορας, κατά το έτος 1366/67, της Μονής της Υπαπαντής (αρχικά Αναλήψεως του Κυρίου).

Σήμερα η Σκήτη της Δούπιανης και ο Ναός της Θεοτόκου ανήκουν στη Μονή του Μεγάλου Μετεώρου.